W latach sześćdziesiątych  ubiegłego wieku pisarka  Wanda Chotomska, autorka książek dla dzieci oraz historyjek bohaterów pierwszej telewizyjnej dobranocki: „Jacka i Agatki”, spotykała się z chorymi dziećmi w  szpitalu rehabilitacyjnym w Konstancinie  pod  Warszawą. Podczas rozmowy o przygodach Jacka i Agatki jeden z chłopców nagle powiedział, że on to by chętnie dał  Jacusiowi jakiś medal albo order. Tak narodziła się idea nagradzania przez dzieci tych, którzy czynią dla nich rzeczy ważne i dobre. Wyróżnienie to nazwano Orderem Uśmiechu.

Bohaterowie dobranocki – Jacek i Agatka opowiedzieli o pomyśle stworzenia orderu przyznawanego przez dzieci  dla dorosłych, których uznają za swych dobroczyńców. Zaproponowali, by dzieci wzięły udział w konkursie na projekt Orderu Uśmiechu. Powstało 44 tysiące projektów. Jury pod przewodnictwem Szymona Kobylińskiego, wybrało projekt 9 –letniej Ewy Chrobak z Głuchołaz,  przedstawiający uśmiechnięte słoneczko.  I właśnie to słoneczko zostało umieszczone  na Orderze Uśmiechu.

Wkrótce zaczęły napływać wnioski, w których dzieci zgłaszały swych kandydatów. W celu ich rozpatrzenia powołano Kapitułę Orderu Uśmiechu, której pierwszą przewodniczącą została pisarka Ewa Szelburg – Zarembina.

Jesienią 1968 roku odbyło się posiedzenie Kapituły, na którym  w imieniu dzieci przyznano po raz pierwszy to odznaczenie.  Pierwszym laureatem został  prof. dr Wiktor Dega, światowej sławy chirurg ortopeda z  Poznania, któremu tysiące dzieci zawdzięczały zdrowie i życie.  W czasie uroczystości dekoracji Orderem Uśmiechu wyróżniana osoba pasowana była czerwoną różą i musiała z uśmiechem na twarzy wypić  puchar kwaśnego  soku z cytryny. Ta ceremonia obowiązuje do dziś, a Kapituła dwa razy w roku spotyka się, aby zatwierdzić kolejnych Kawalerów Orderu.

W 1977 roku Cezary  Leżeński – przewodniczący Kapituły rozpoczął  starania, by order ustanowiony przez polskie dzieci, a nadawany także obcokrajowcom, zyskał  międzynarodowe znaczenie. Podczas sesji  ONZ w Nowym Jorku wygłosił przemówienie w tej sprawie. Zabiegi te,  wsparte przez  Henry’ego  R. Labouisse’a,  dyrektora generalnego UNICEF, przyniosły zamierzony efekt.  W 1979 roku, ogłoszonym przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Dziecka, sekretarz generalny ONZ Kurt Waldheim  nadał Orderowi Uśmiechu międzynarodową rangę.

Kapituła utrzymuje swój międzynarodowy charakter. W jej gronie, liczącym obecnie 55 osób, zasiadają przedstawiciele wielu krajów z całego świata.  Są w nich osoby świeckie i duchowne, naukowcy i nauczyciele, pisarze i dziennikarze. Obok księdza katolickiego jest pastor ewangelicki, obok rabina- mułła islamski, obok księdza prawosławnego – lama buddyjski. Wszyscy obradują w zgodzie,  bo najważniejsze jest dobro dzieci, a nie poglądy polityczne, wyznanie religijne, narodowość, rasa. Za tolerancję, wyrozumiałość i życzliwość, Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu wyróżniona została w 2001 roku Medalem Za Zasługi dla Tolerancji.

Od chwili nadania pierwszego Orderu Uśmiechu, dzieci  nagrodziły nim ponad 800 osób z 30 krajów świata. Wśród Kawalerów Orderu Uśmiechu są takie postaci jak: Matka Teresa z Kalkuty, Ojciec Święty Jan Paweł II, zwierzchnik kościoła buddyjskiego w Tybecie – Dalajlama, Tove Janson- twórczyni Muminków, Astrid Lindgren –autorka Pipi Langstrum, królowa Szwecji Sylwia, pisarka Ewa Szelburg – Zarembina, piosenkarki Majka Jeżowska, Eleni, Marek  Kotański – twórca Monaru i Markotu, Andrzej Kieruzalski – twórca i kierownik Zespołu „Gawęda”,  Joanne Rowling- autorka „Harry’ego Pottera” i wiele innych osób, nie zawsze powszechnie znanych, ale nadzwyczaj wielkiego serca.

Kawalerowie Orderu Uśmiechu to ludzie, którzy reprezentują różne zawody, poglądy polityczne, religie, kolor skóry. Łączy ich wszystkich idea czynienia dobra słabszym, bezbronnym. Czynienia dobra poprzez dzielenie się tym, co mają: sercem, wiedzą, umiejętnościami, talentami, dobrami materialnymi. Otrzymanie tytułu Kawalera Orderu Uśmiechu oznacza, że w życiu człowieka, który go otrzymał miały miejsce znaczące działania na rzecz dzieci. Przyznany Order zaświadcza, że człowiek, który go nosi dobrze czyni dzieciom, a w jego życiu pośród codziennych spraw znalazł się czas i miejsce na czyny szlachetne, na dzielenie się z dziećmi tym, co ma w sobie najlepszego.